الف: حضور پنجاه زن در بین یاران امام 

اولین گروه از زنانى که به محضر امام زمان مى شتابند آنهایند که در آن ایام مى زیسته اند و همانند دیگر یاران امام (علیه السلام) به هنگام ظهور در حرم امن الهى به خدمت امام (علیه السلام) مى رساند. در این باره دو روایت وجود دارد:

روایت اول: امّ سلمه ضمن حدیثى درباره علایم ظهور، از پیامبر روایت کرده است که فرمود: «یعوذ عائذ من الحرم فیجتمع الناس الیه کالطیر الواردة المتفرقة حتى یجتمع الیه ثلاث مأة و اربعة عشر رجلاً فیه نسوة فیظهر على کل جبار و ابن جبار …» (1)

یعنى: در آن هنگام پناهنده اى به حرم امن الهى پناه مى آورد و مردم همانند کبوترانى که از چهار سمت به یک سو هجوم مى برند به سوى او جمع مى شوند تا اینکه در نزد آن حضرت سیصد و چهارده نفر گرد آمده که برخى از آنان زن مى باشند که بر هر جبار و جبار زاده اى پیروز مى شود .(2)

روایت دوم: جابر بن یزید جعفى، ضمن حدیث مفصلى از امام باقر (علیه السلام) در بیان برخى نشانه هاى ظهور نقل کرده که: «و یجیىء و الله ثلاث مأة و بضعة عشر رجلاً فیهم خمسون امرأة یجتمعون بمکة على غیر میعاد قزعاً کقزع الحزیف یتبع بعضهم و هى الآیة التى قال الله اینما تکونوا یأت بکم الله جمیعاً ان الله على کل شىء قدیر …» (3)

به خدا سوگند، سیصد و سیزده نفر مى آیند که پنجاه نفر از این عده زن هستند که بدون هیچ قرار قبلى در مکه کنار یکدیگر جمع خواهند شد. این است معناى آیه شریفه: هر جا باشید خداوند همه شما را حاضر مى کند. زیرا او بر هر کارى توانا است.

ب: زنان آسمانى

دسته دوم چهارصد بانوى برگزیده هستند که خداوند براى حکومت جهانى حضرت ولى عصر (عجل الله فرجه) در آسمان ذخیره کرده است و با ظهور آن حضرت به همراه حضرت عیسى (علیه السلام) به زمین مى آیند.

ابو هریره از پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) روایت کرده که: «ینزل عیسى بن مریم على ثمان مأة رجل و اربع مائة امرأة خیار من على الارض و أصلح من مضى» (4)

عیسى بن مریم به همراه هشتصد مرد و چهارصد زن از بهترین و شایسته ترین افراد روى زمین فرود خواهد آمد.

در اینکه این زنان از امتهاى پیشین هستند یا امت اسلامى زمان پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) و معصومین (علیه السلام) هستند یا از دورانهاى مختلف، و از چه زمان و به چه علت به آسمان برده شده اند و براى عهده دارى منصبى در حکومت حضرت مى آیند یا براى مسایل دیگر؟ اینها پرسش هایى است که این حدیث از آن چیزى نمى گوید.

ج: رجعت زنان

سومین گروه از یاوران حضرت بقیة الله (عجل الله فرجه) زنانى هستند که خداوند به برکت ظهور امام زمان آنها را زنده خواهد کرد و بار دیگر به دنیا رجعت خواهند نمود. این گروه دو دسته اند: برخى با نام و نشان از زنده شدنشان خبر داده شده و برخى دیگر فقط از آمدنشان سخن به میان آمده است.یکى از عقاید مسلـّم شیعه این است که همزمان با ظهور مهدى آل محمد (عجل الله فرجه) برخى از پیامبران مانند حضرت خاتم الانبیاء و معصومین (علیهم السلام) همانند امیر مؤمنان (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) و برخى از مؤمنان حقیقى و پیروان اهل بیت به اذن پروردگار زنده خواهند شد و بار دیگر به دنیا باز مى گردند. بازگشت این عده نه تنها غیر ممکن نیست بلکه از نظر قرآن کریم این پدیده امرى مسلـّم است که آیات متعددى از آن سخن گفته است. در سوره بقره مى خوانیم:

آیا ندیدى جمعیتى را که از ترس مرگ از خانه هاى خود فرار کردند و آنان هزاران نفر بودند! خداوند به آنها گفت بمیرید. سپس خدا آنها را زنده کرد و ماجراى زندگى دوباره آنها را درس عبرتى براىآیندگان قرار داد …» (5)

همچنین قرآن کریم در آیه اى دیگر مى فرماید: یا همانند کسى که از کنار یک آبادى (ویران شده) عبور کرد، در حالى که دیوارهاى آن به روى سقفها فرو ریخته بود و (اجساد و استخوان هاى اهل آن در هر سو پراکنده بود. او با خود) گفت: چگونه خداوند آنها را پس از مرگ زنده مى کند! (در این هنگام) خدا او را یکصد سال میراند، سپس زنده کرد و به او گفت: چه قدر درنگ کردى؟ گفت: یک روز یا بخشى از یک روز. فرمود: نه بلکه یکصد سال درنگ کردى. نگاه کن به غذا و نوشیدنى خود (که همراه داشتى و با گذشت سالها) هیچ گونه تغییر نیافته است؛ ولى به الاغ خود نگاه کن (که چگونه از هم متلاشى شده است. این زنده شدن تو پس از مرگ، هم براى اطمینان خاطر تو است و هم) براى اینکه تو را نشانه براى مردم قرار دهیم. اکنون به استخوان هاى مرکب خود نگاه کن که چگونه آنها را برداشته، به هم پیوند مى دهیم و گوشت بر آن مى رویانیم. هنگامى که این حقایق بر او آشکار شد، گفت: مى دانم خدا بر هر کارى توانا است .(6)

سید مرتضى علم الهدى در این باره مى نویسد: علت اینکه شیعه عقیده دارد که خداوند در موقع ظهور امام زمان (عجل الله فرجه) برخى از مردگان را زنده مى گرداند این است که به ثواب یارى امام زمان نایل شوند و دولت حق آل محمد را که در انتظار آن بوده اند از نزدیک شاهد باشند و تا انتقام عده اى از ظالمان را به چشم ببینند و از ظهور حق و اعتلاى کلمه توحید لذت ببرند.(7)

در منابع معتبر اسلامى نام سیزده زن یاد مى شود که به هنگام ظهور قائم آل محمد (صلى الله علیه وآله وسلم) زنده خواهند شد و در لشکر امام زمان به مداواى مجروحان جنگى و سرپرستى بیماران خواهند پرداخت.

طبرى در دلائل الامامة، از مفضل بن عمر نقل کرده که امام صادق (علیه السلام) فرمود: همراه قائم (آل محمد صلى الله علیه وآله وسلم) سیزده زن خواهند بود. گفتم آنها را براى چه کارى مى خواهد؟ فرمود: به مداواى مجروحان پرداخته، سرپرستى بیماران را به عهده خواهند گرفت. عرض کردم: نام آنها را بفرمایید.

فرموده: قنواء، دختر رشید هجرى، ام ایمن، حبابه والبیه، سمیه، مادر عمار یاسر، زبیده امّ خالد احمسیّه، امّ سعید حنفیه، صیانه ماشطه، امّ خالد جهنّیه(8)

د ـ بانوان منتظر

چهارمین گروه یاوران امام زمان، بانوان پرهیزکارى هستند که پیش از ظهور بقیة الله رحلت کرده اند. به ایشان گفته مى شود امام تو ظاهر گشته است، اگر مایلى مى توانى حضور داشته باشى. آنان نیز به اراده پروردگار زنده خواهند شد.

رجعت زنان مربوط به گروه خاصى نیست و هر بانویى خود را با خواسته ها و شرایط زندگى در حکومت مهدى آل محمد (عجل الله فرجه) تطبیق دهد ممکن است در آینده از رحمت خداوندى بهره مند گشته، براى یارى امام زنده شود. یکى از آن شرایط خواندن دعاى عهد است که در فرد، نوعى آمادگى براى پذیرش حکومت آخرین ذخیره الهى ایجاد مى کند. به فرموده امام صادق (علیه السلام): هر که چهل صبح دعاى عهد را بخواند از یاوران قائم ما باشد و اگر هم پیش از ظهور آن حضرت از دنیا برود خداوند او را از قبر بیرون آورد تا در خدمت آن حضرت باشد (9)

1.مجمع الزوائد، ج 7، ص 315؛ معجم احادیث الامام المهدى، ج 1، ص 500.

2.همان

3.بحار الانوار، ج 52، ص 223

4.معجم الامام المهدى، ج 1، ص 534؛ به نقل از فردوس الاخبار، ج 5، ص 515

5.سوره بقره، آیه 243.

6.سوره بقره، آیه 259

7.سفینة البحار، ج 1، ص 511

8.دلائل الامامة، ص 260

9.سفینة البحار، ج 2 ، ص