کندوکاو درباره مخالفان، نشان مى دهد سواى مستکبران که در سر لوحه قهر سپاه مهدى(ع)قرار دارند، بیشترین کارشکنى ها از جانب کسانى است که ادعاى موافقت با امام دارند و خود را از منتظران حضرت(ع)مى دانند . اینان، امام را نه به خاطر پیاده کردن اسلام اصیل، بلکه براى همراه کردن امام با آرزوها و هوس هاى خود مى خواهند. پس از پیوستن به امام، چون کارها را بر وفق مراد خود نمى بینند و ناچارند از منافع نامشروع خود درگذرند، به توجیه اهداف خود روى مى آورند و با سلاح دین و مذهب به جنگ امام مى روندکه به فرموده امام صادق (ع)چه بسیار ازکسانى که ادعاى پیروی او را دارند، ولى پس از ظهور حضرت، از او روى مى گردانند. (1)این جا به برخى از این افراد یاگروه ها اشاره مى کنیم:
1.راحت طلبان : راحت طلبى ریشه در خودپرستى دارد و خودخواهى منشأ همه مفاسد است . جمعى از مسلمانان مکه، پیش از هجرت به مدینه، خدمت پیامبر(ص)رسیده ابراز مى داشتند: مورد آزار دشمنانیم، اگر اجازه دهى با دشمنان مى جنگیم . پیامبر(ص) فرمود: اکنون مأمور به مبارزه نیستیم. دست نگه دارید. نماز بخوانید و زکات بدهید . پس از هجرت به مدینه و ایجاد آرامش نسبى در آن شهر، پس از آن که دستور جهاد نازل گشت، زبان به اعتراض گشودند که خدایا، چرا فرمان نبرد دادى و آن را مدتى به تأخیر نینداختى. قرآن، ریشه ترس و وحشت آنان را راحت طلبى مى شمرد و مردم را نسبت به فرجام آن هشدار مى دهد. (2)امام خمینى (ره)در طرز تفکر راحت طلبان مى گوید: مى گویند: اگر حضرت صاحب، خودشان مقتضى مى دانند، براى جهاد و مبارزه تشربف بیاورند، من که دلم براى اسلام بیشتر از آن حضرت نسوخته است و حضرت هم که این ها را مى بیند، خودشان بیایند، چرا من این کار را بکنم....(3)امام صادق(ع)مى فرمایند اگر شما براى یارى ما دعوت شدید، خواهید گفت: ما در تقیه هستیم و نمى توانیم شما را یارى دهیم.... (4)
2. جمود اندیشان : همیشه ظاهرگرایان از مهم ترین موانع احیاى دین و تحولات اجتماعى بوده اند. کسانى که به باطن و روح دین توجه نکرده و افق درک شان فراتراز پوست و قالب را نمى نگرد، لذا موجب مى شودکه در زمان هاى حساس، تکلیف را نشناسند و به رویارویى پیامبر و امامان (ع)کشانده شوند . در جریان نزول آیه روزه و نماز مسافر، پیامبر(ص)در سفر، دستور افطار دادند و خود روزه گشودند، ولى گروهى که به خیال مقدس مأبانه خود، هر سختى ثواب دارد، به روزه ادامه دادند. پیامبر با آنان برخورد کردو به ایشان لقب گناهکار داد(5)
امام صادق(ع)مى فرماید: آزردگى هایى که مهدى ما از روى نادانان روزگار خود متحمل مى شود، بیش از زحماتى است که به پیامبر از جاهلان زمان خود وارد شده . گفتم: چگونه؟ فرمود: پیامبر در زمانى برانگیخته شد که مردم، سنگ و درخت و چوب مى پرستیدند. قائم، آن گاه که قیام کند، مردم علیه او قرآن را تاویل مى کنند(6)
3 کافران ومنافقان :دو چهرگان که آینده خود را در خطر مى بینند، با پخش شایعه و همکارى با گروه هاى معارض، دشمنى خود را آشکار مى کنند . در مناطق مرزى، با دشمنان خارجى همدست مى شوند و در مرکز خلافت کوفه آشکارا با امام مى جنگند. حضرت پس از درهم شکستن مقاومت مخالفان، پیروزمندانه واردکوفه مى شود و منافقان را در ردیف سایر فرقه هاى منحرفِ نافرمان از میان بر مى دارد. (7)
1. میزان الحکمة رى شهرى ج 1 ص 292.
2. تفسیر قمی على بن ابراهیم قمی ج1 ص 44 1 ذیل آیه 71 سوره نساء
3.امام و روحانیت، مجموعه دیدگاه ها و سخنان امام درباره روحانیت ص 206.
4. وسائل الشیعه ج 11 ص 483
5. تفسیر نور الثقلین ج1 
6.غیبة نعمانى 
7. بحار الانوار ج 52 ص 388